Handleiding geschreven door
Reinier de Paddenstoelenman 🍄
Het kweken van paddenstoelen op stammen is een methode waarbij houten stammen als substraat worden gebruikt voor het telen van paddenstoelen, zoals shiitake of oesterzwammen. Deze techniek simuleert de natuurlijke omgeving waarin deze paddenstoelen groeien door zich te voeden met het hout van vers gezaagde bomen.
Bij deze methode worden geïnoculeerde houten stammen (vaak beuken, eiken of berk) voorbereid door er gaten in te boren en deze vervolgens te vullen met mycelium-geïmpregneerd materiaal, zoals pluggen of zaagsel. De stammen worden dan in een vochtige, schaduwrijke omgeving geplaatst om het mycelium de kans te geven zich te verspreiden en de hele stam te koloniseren.
Na een incubatieperiode, die enkele maanden tot een jaar kan duren, beginnen de paddenstoelen uit de stam te groeien. Deze methode vereist relatief weinig onderhoud, is milieuvriendelijk en kan meerdere jaren achtereen paddenstoelen produceren, afhankelijk van de grootte van de stam en de omgevingsomstandigheden.
Veel kweekplezier!
🛠️ Benodigdheden
(Klik op een link om de producten te bekijken)
- stamhout
- paddenstoelen pluggen (deuvels)
- boormachine
- boor, diameter zie pluggen
- Pluggen van de Paddenstoelenman zijn Ø 6mm
- schaduwrijke wind luwe plek
bekijk hier alle paddenstoelen pluggen
👣 Stappen
Kies je stam: Loofhout zoals eik, beuk, of els is ideaal. Gebruik vers gekapte stammen van 10-20 cm in diameter en 50-100 cm lang, de stammen moeten kunnen worden verplaatst.
🖼️ Klik hier om volledige grote te bekijken
Kies je soort paddenstoel: Niet elk soort hout is geschikt voor elk soort paddenstoel en viceversa. Je kunt natuurlijk altijd experimenteren; je zult niet de laatste zijn die het lukt om een bepaalde soort paddenstoel te kweken op hout dat in eerste instantie niet geschikt leek.
- Boor gaten moeten ongeveer 10 – 15 cm uit elkaar staan in een diamantpatroon rondom de hele stam. Zorg ervoor dat de gaten ongeveer zo diep als de lengte van je paddenstoelenpluggen. De boordiameter is afhankelijk van je leverancier, de pluggen van de Paddenstoelenman zijn Ø diameter: 6mm, dus gebruik een 6 mm boor
Lengte: 25 tot 30mm, minimaal 3 cm diep gat boren. - Aan de uiteindes maak een kraag van pluggen ongeveer 3 tot 5 centimeter uit elkaar
- Plaats een plug in elk geboord gat. Gebruik een hamer om de pluggen voorzichtig in de gaten te tikken totdat ze gelijk zijn met het oppervlak van de stam.
- Plaats de stam op een schaduwrijke, vochtige plek waar hij niet direct blootgesteld wordt aan wind of zon. Een goede luchtcirculatie is cruciaal.
- Shiitake voetjes van de vloer, op een pallet of houten balken. Overige paddenstoelen soorten voetjes op de aarde.
- Laat de stam rusten zodat het mycelium het hout volledig kan koloniseren, wat enkele maanden tot een jaar kan duren, afhankelijk van de paddenstoelensoort en de omstandigheden. Als vuistregel kan je rekening houden dat er 2 zomers overheen moeten zijn gegaan.
- Zorg voor de stammen door ze vochtig te houden, vooral tijdens droge periodes. Sproei de stam indien nodig licht met water om hem vochtig te houden.
- Na de rustperiode, zullen de paddenstoelen beginnen te verschijnen, afhankelijk van de soort in de lente, zomer, herfst en soms in de winter. Met shiitake stammen kan dit zelf ingang zetten door de stammen 24 uur onder te dompelen in koud water, de meest geschikte periode hiervoor is van mei t/m november.
📜 Meer hulp of is iets onduidelijk?
Meld je aan voor een workshop of bekijk eens mijn online cursus paddenstoelen kweken. Heb je andere feedback of een vraag dan kan je mij bereiken via het contact formulier.
💬 Veel gestelde vragen Paddenstoelen kweken op stam
Hoe kom ik aan stammetjes?
Ik heb soms ongeënte stammetjes op voorraad, meestal tussen januari en maart. Bekijk hier de actuele voorraad van eiken stammetjes.
Zijn ze niet leverbaar? Dan kun je op Marktplaats kijken of er iets bij jou in de buurt te vinden is, of wachten tot een buurman gaat snoeien en vragen of je wat stammetjes mag overnemen.
Hoelang duurt het voordat er paddenstoelen uit mijn stam komen?
Afhankelijk van het soort hout, de soort paddenstoel en het moment van enten, duurt het ergens tussen 1 en 1,5 jaar voordat je je eerste paddenstoelen kunt oogsten. Als vuistregel kun je aanhouden dat er minimaal twee zomers overheen moeten zijn gegaan. Dus als je in het voorjaar ent, zou je het jaar daarop al paddenstoelen kunnen oogsten.
Waar leg ik een geënte paddenstoelenstam?
Leg je stam, geënt met paddenstoelen, uit direct zonlicht op een vochtige en windluwe plek, bijvoorbeeld in de bosjes. Voorkom uitdroging en houd de stam tijdens droge periodes vochtig. Besproei de stam met de tuinslang zoals je dat ook zou doen met je plantjes of moestuin.
Wanneer ga ik mijn stam onderdompelen?
Alleen nodig bij shiitake stammen. Na de rust periodes (2 zomers) en bij gunstig weer kun je al in mei beginnen met het onderdompelen van de stammen. Onder gunstig weer verstaan we een temperatuur rond de 20 graden, geen nachtvorst en bij voorkeur een hoge luchtvochtigheid.
Dit proces start je pas nadat de stam twee zomers heeft meegemaakt en het kan elke 6 weken worden herhaald. Ongeveer twee weken na het onderdompelen beginnen de paddenstoelen te verschijnen op de stam.
Moet ik mijn geënte stammetjes dicht smeren met bijenwas?
Nee, dit is niet nodig. Je leest het veel op internet, maar uit ervaring blijkt geen voordeel te hebben. Het dichtsmeren van de stammetjes is een tijdrovend proces en voor een grote productie ook nog eens kostbaar.
Dichtsmeren heeft eigenlijk alleen voordeel als je met graanbroed werkt. Het helpt dan om te voorkomen dat vogels het broed uit de gaten pikken. Bij pluggen is dat niet nodig, want die zitten stevig vast en zijn niet makkelijk eruit te halen.
Ik heb geëxperimenteerd met plantaardig kaarsvet en dit werkt net zo goed, mocht je het dichtsmeren toch willen overwegen. Gewoon kaarsvet kan ik niet aanraden, want dit is gemaakt van paraffine, een niet-natuurlijk product.
Moet ik mijn stam eerst nat maken?
Net gezaagde stammen hoef je niet eerst nat te maken – je kunt ze direct enten. Onderdompelen (het nat maken) is alleen nodig bij shiitake stammen wanneer deze minimaal een jaar hebben gelegen. Zie het antwoord hierboven voor wanneer je dat precies doet.